در بازارهای مالی، مفاهیمی چون “میکر” (Maker) و “تیکر” (Taker) نقش مهمی در نحوه عملکرد بازار و تعیین قیمت‌ها دارند. این دو مفهوم به‌ویژه در بازارهای رمزارز و بورس از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، زیرا نحوه تعامل آنها با سفارشات خرید و فروش می‌تواند بر نقدینگی، اسپرد قیمت و هزینه‌های معاملاتی تاثیر بگذارد. هدف این مقاله معرفی و توضیح این مفاهیم است تا خوانندگان، به‌ویژه سرمایه‌گذاران و معامله‌گران، درک بهتری از این دو نقش و تاثیر آنها بر استراتژی‌های معاملاتی خود داشته باشند. فهم دقیق تفاوت‌ها و کارکردهای میکر و تیکر می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های مالی بهینه‌تری منجر شود و استراتژی‌های موفق‌تری را در پی داشته باشد.
مفهوم سفارش گذار (Maker)
مفهوم سفارش گذار (Maker) به کسانی اطلاق می‌شود که سفارش‌های خرید یا فروش را در بازار قرار می‌دهند بدون آنکه بلافاصله اجرا شوند. به عبارت دیگر، Makerها سفارشات خود را با قیمت‌هایی مشخص ثبت می‌کنند که در صورت تطابق با شرایط بازار، به طور خودکار به انجام خواهند رسید. این افراد معمولاً قصد دارند در آینده معاملات خود را با قیمت دلخواه انجام دهند و این سفارشات ممکن است مدت زمانی طولانی در بازار باقی بمانند تا زمانی که با یک سفارش دیگر (از سوی تیکر) تطابق پیدا کنند. به این ترتیب، Makerها نقش مهمی در تامین نقدینگی بازار دارند، زیرا با قرار دادن سفارشات خرید و فروش در بازار، امکان انجام معاملات را برای تیکرها فراهم می‌کنند. این عمل باعث می‌شود که در شرایطی که تعداد کمی از افراد فعال در بازار هستند، همچنان امکان انجام معاملات برای سایر شرکت‌کنندگان وجود داشته باشد. در واقع، Makerها با قرار دادن سفارشات خود و فراهم کردن نقدینگی، به کاهش اسپرد قیمت کمک کرده و بازار را پایدارتر می‌کنند. بنابراین، نقش آنها در بازار به‌ویژه در حفظ نقدینگی و ایجاد فرصت‌های معاملاتی برای دیگران بسیار حائز اهمیت است.
مفهوم سفارش بردار (Taker)
مفهوم سفارش بردار (Taker) به کسانی اطلاق می‌شود که با اجرای سفارش‌های موجود در بازار، آنها را “برداشته” و به‌طور فوری آنها را انجام می‌دهند. این افراد به جای قرار دادن سفارشاتی که ممکن است در آینده اجرا شوند، بلافاصله با استفاده از سفارشات موجود در بازار، یعنی همان سفارشاتی که توسط Makerها گذاشته شده‌اند، اقدام به خرید یا فروش می‌کنند. به عبارت دیگر، Takerها با پذیرش قیمت‌های موجود در بازار، نقدینگی موجود را مصرف می‌کنند و باعث می‌شوند که معاملات به سرعت انجام شوند.
Takerها به‌عنوان مصرف‌کننده نقدینگی بازار عمل می‌کنند، زیرا با برداشتن سفارشات موجود، حجم معاملات را افزایش داده و جریان نقدینگی را به حرکت درمی‌آورند. در واقع، آنها نقش کلیدی در اجرای سریع معاملات ایفا می‌کنند و باعث تسریع روند معاملاتی در بازار می‌شوند. از سوی دیگر، اثرگذاری Takerها بر روند معاملات و قیمت‌ها می‌تواند به‌طور مستقیم محسوس باشد؛ به این معنی که اجرای سفارشات توسط Takerها می‌تواند باعث تغییر قیمت‌ها یا افزایش حجم معاملات شود، به‌ویژه در بازارهایی با نقدینگی کم یا زمانی که یک سفارش بزرگ اجرا می‌شود. در نتیجه، Takerها به ایجاد تحرک در بازار کمک می‌کنند و بر پویایی آن تاثیرگذار هستند.
تفاوت‌های میان Maker و Taker
تفاوت‌های میان Maker و Taker به طور عمده در نحوه ایجاد یا مصرف نقدینگی، هزینه‌های معاملاتی و نحوه قرار دادن سفارشات در بازار قابل مشاهده است. این تفاوت‌ها می‌توانند تأثیرات زیادی بر استراتژی‌های معاملاتی و تجربه کاربران در بازارهای مالی داشته باشند.
نقدینگی
Makerها به عنوان تأمین‌کنندگان نقدینگی در بازار عمل می‌کنند. آنها با قرار دادن سفارشات خرید یا فروش که به‌طور فوری اجرا نمی‌شوند، نقدینگی بازار را افزایش می‌دهند. این سفارشات معمولاً به‌طور خودکار در صورت تطابق با سفارشات دیگر اجرا می‌شوند و باعث می‌شوند که بازار در حالت فعال و روان باقی بماند. در مقابل، Takerها به عنوان مصرف‌کنندگان نقدینگی شناخته می‌شوند. آنها با برداشتن سفارشات موجود در بازار، نقدینگی را مصرف کرده و باعث می‌شوند که معاملات سریع‌تر انجام شوند. به عبارت دیگر، Takerها همانطور که نقدینگی موجود در بازار را می‌گیرند، آن را مصرف می‌کنند.
هزینه‌های معاملاتی
در بسیاری از صرافی‌ها و بازارها، هزینه‌های معاملاتی بین Maker و Taker متفاوت است. معمولاً Makerها هزینه کمتری برای انجام تراکنش‌ها پرداخت می‌کنند، زیرا آنها با تأمین نقدینگی به بازار کمک می‌کنند و در نتیجه، هزینه کمتری به سیستم وارد می‌شود. از طرف دیگر، Takerها معمولاً هزینه بیشتری پرداخت می‌کنند، زیرا آنها نقدینگی موجود را مصرف کرده و به‌طور فوری سفارشات را اجرا می‌کنند. این امر باعث می‌شود که هزینه‌های مصرف نقدینگی بیشتر باشد. بنابراین، Makerها از نظر هزینه‌های معاملاتی، مزیت دارند.
سفارشی که در بازار می‌گذارند
Makerها سفارشات خود را در بازار قرار می‌دهند که ممکن است برای مدت طولانی در بازار باقی بمانند تا زمانی که با سفارشات دیگر تطابق پیدا کنند. این نوع سفارشات معمولاً شامل سفارشات محدود هستند که در قیمت‌های مشخصی قرار می‌گیرند. این سفارشات هیچ‌گاه فوراً اجرا نمی‌شوند و به‌طور خودکار زمانی که شرایط بازار مناسب شد، انجام خواهند گرفت. در مقابل، Takerها به‌طور فوری سفارشات موجود در بازار را که از قبل توسط Makerها گذاشته شده است، اجرا می‌کنند. این افراد در واقع از سفارشات Makerها استفاده می‌کنند و آنها را می‌گیرند. بنابراین، سفارشات Makerها بیشتر به‌عنوان عامل ایجاد نقدینگی عمل می‌کنند، در حالی که سفارشات Takerها باعث تسریع روند معاملات و مصرف نقدینگی می‌شوند.
به طور کلی، Makerها با ایجاد نقدینگی و کاهش هزینه‌های معاملاتی می‌توانند در بازارهای مالی سود ببرند، در حالی که Takerها با مصرف نقدینگی و تسریع در اجرای معاملات، تأثیرات بیشتری بر روند قیمت‌ها و حجم معاملات دارند.
جمع‌بندی
در نتیجه، مفاهیم Maker و Taker در بازارهای مالی و رمزارز اهمیت زیادی دارند و تأثیر مستقیمی بر استراتژی‌های معاملاتی و مدیریت نقدینگی بازار دارند. Makerها با تأمین نقدینگی و ثبت سفارشات محدود، به کاهش هزینه‌های معاملاتی و حفظ ثبات بازار کمک می‌کنند، در حالی که Takerها با استفاده فوری از سفارشات موجود، به انجام معاملات سریع و بهره‌برداری از نوسانات بازار می‌پردازند. درک این تفاوت‌ها و استفاده از هرکدام در موقعیت‌های مناسب، به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که استراتژی‌های معاملاتی خود را به‌طور بهینه تنظیم کرده و از مزایای هر دو نقش برای مدیریت بهتر سرمایه و کاهش هزینه‌ها بهره‌برداری کنند.